Κολπικός πτερυγισμός

Τι είναι;

Ο κολπικός πτερυγισμός (atrial flutter) είναι μια αρρυθμιολογική οντότητα που προκαλεί έναν άλλοτε ρυθμικό και άλλοτε άρρυθμο, ταχύ καρδιακό ρυθμό. Αν και συχνά συγχέεται με την κολπική μαρμαρυγή, ο κολπικός πτερυγισμός αποτελεί διαφορετική και διακριτή οντότητα καθώς ο μηχανισμός δημιουργίας του είναι διαφορετικός.

Ποιοι παράγοντες κινδύνου προδιαθέτουν σε κολπικό πτερυγισμό;

Οι παράγοντες κινδύνου που ευνοούν την εμφάνιση κολπικού πτερυγισμού είναι:

• Ηλικία: Ο κίνδυνος εμφάνισης κολπικού πτερυγισμού αυξάνεται με την ηλικία.
• Αρτηριακή υπέρταση: Η υπέρταση είναι ένας σημαντικός παράγοντας κινδύνου για κολπικό πτερυγισμό.
• Σακχαρώδης διαβήτης: Ο σακχαρώδης διαβήτης αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης κολπικού πτερυγισμού.
• Παχυσαρκία: Η παχυσαρκία αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης κολπικού πτερυγισμού.
• Κάπνισμα: Το κάπνισμα αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης κολπικού πτερυγισμού.
• Οικογενειακό ιστορικό: Οι άνθρωποι με οικογενειακό ιστορικό κολπικού πτερυγισμού έχουν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης της πάθησης.
• Άλλες παθήσεις: Ορισμένες άλλες παθήσεις, όπως η καρδιακή ανεπάρκεια, η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (COPD) και η θυρεοειδοπάθεια, αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης κολπικού πτερυγισμού.

Πως τίθεται η διάγνωση;

Η διάγνωση του κολπικού πτερυγισμού γίνεται με τo ηλεκτροκαρδιογράφημα. Το απλό ηλεκτροκαρδιογράφημα αλλά και οι παρατεταμένες καταγραφές με Holter ρυθμού μπορεί να βοηθήσουν στη διάγνωση της νόσου αναλόγως με τη συχνότητα, διάρκεια και χαρακτηριστικά εμφάνισης των συμπτωμάτων.

Υπάρχει θεραπεία; Τι περιλαμβάνει;

Η θεραπεία του κολπικού πτερυγισμού καθορίζεται σε μεγάλο βαθμό από τα συμπτώματα που βιώνει ο ασθενής, τη διάρκεια και τη συχνότητα τους καθώς και από τον εξατομικευμένο κίνδυνο που αντιμετωπίζει ο εκάστοτε ασθενής.

Η φαρμακευτική θεραπεία αποσκοπεί στην πρόληψη των συμπτωμάτων, την αποφυγή υποτροπών και την προστασία έναντι των πιθανών επιπλοκών του κολπικού πτερυγισμού και μπορεί να περιλαμβάνει:

Αντιαρρυθμικά φάρμακα

• Αναστολείς β-υποδοχέων
• Αναστολείς διαύλων ασβεστίου

Θεραπεία για την πρόληψη των επιπλοκών

• Αντιπηκτικά φάρμακα

Τα αντιπηκτικά φάρμακα έχουν ως στόχο τη μείωση του κινδύνου σχηματισμού θρόμβου και πρόκλησης εγκεφαλικού επεισοδίου.

Επεμβατική θεραπεία με κατάλυση

Η κατάλυση είναι μια επεμβατική μέθοδος που χρησιμοποιείται για την οριστική  θεραπεία του κολπικού πτερυγισμού. Η κατάλυση χρησιμοποιεί θερμότητα ή κρύο για να καταστρέψει τις περιοχές της καρδιάς που προκαλούν την αρρυθμία. Οι δυο κύριες μέθοδοι κατάλυσης του πτερυγισμού είναι η κατάλυση με τη χρήση υψίσυχνου ρεύματος (RF ablation) και η κρυοκατάλυση (cryoballon).

Στην περίπτωση του κολπικού πτερυγισμού η κατάλυση έχει αποδειχθεί μια εξαιρετικά αποτελεσματική θεραπεία με μεγάλα ποσοστά επιτυχίας ενώ στα χέρια ενός έμπειρου επεμβατικού αρρυθμιολόγου η πιθανότητα επιπλοκής μειώνεται εντυπωσιακά.

Η οριστική θεραπεία της συγκεκριμένης αρρυθμίας θα έχει πολλαπλά και άμεσα οφέλη για τον ασθενή αφού η κατάλυση στην πλειονότητα των περιπτώσεων απαλλάσσει τον ασθενή από τις υποτροπές και τις επιπλοκές της νόσου.

Θεραπεία με κατάλυση

Η κατάλυση είναι μια επεμβατική θεραπεία που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη θεραπεία του κολπικού πτερυγισμού. Η κατάλυση χρησιμοποιεί θερμότητα ή κρύο για να καταστρέψει τις περιοχές της καρδιάς που προκαλούν την αρρυθμία.

Υπάρχουν δύο κύριοι τύποι κατάλυσης για τον κολπικό πτερυγισμό:

• Καταλυση με ραδιοσυχνότητες (RF ablation): Η κατάλυση με ραδιοσυχνότητες χρησιμοποιεί ηλεκτρικό ρεύμα υψηλής συχνότητας για να δημιουργήσει θερμότητα.
• Κρυοκατάλυση: Η κρυοκατάλυση χρησιμοποιεί ψυκτικό μέσο για να δημιουργήσει ψύχος στην ανατομική περιοχή που μας ενδιαφέρει.

Η κατάλυση είναι μια αποτελεσματική θεραπεία για τον κολπικό πτερυγισμό. Σύμφωνα με μελέτες, η κατάλυση μπορεί να οδηγήσει σε επιτυχημένη αποκατάσταση του κανονικού καρδιακού ρυθμού σε ποσοστό έως και 90% των ασθενών.

Η κατάλυση συνήθως γίνεται με γενική αναισθησία. Ο ασθενής ξαπλώνει σε ένα τραπέζι και εισάγονται καθετήρες στην καρδιά συνήθως μέσω των φλεβών των ποδιών ή σπανιότερα του λαιμού. Οι καθετήρες οδηγούνται στη θέση τους με τη βοήθεια ακτινοσκόπησης.

Μόλις οι καθετήρες τοποθετηθούν στη θέση τους, ο ιατρός χρησιμοποιεί τη θερμότητα ή το κρύο για να καταστρέψει τις περιοχές της καρδιάς που προκαλούν την αρρυθμία. Η διαδικασία διαρκεί συνήθως περίπου 2 ώρες.

Οι ασθενείς που υποβάλλονται σε κατάλυση συνήθως παραμένουν στο νοσοκομείο για μία ημέρα. Μετά την επέμβαση, οι ασθενείς μπορεί να βιώσουν κάποια ήπια συμπτώματα, όπως κόπωση, πόνο στο στήθος ή δυσκολία στην αναπνοή. Αυτά τα συμπτώματα συνήθως υποχωρούν μέσα σε λίγες ημέρες.

Οι ασθενείς που υποβάλλονται σε κατάλυση συνήθως χρειάζονται να συνεχίσουν να λαμβάνουν αντιπηκτικά φάρμακα για την πρόληψη του εγκεφαλικού επεισοδίου. Η διάρκεια της θεραπείας με αντιπηκτικά φάρμακα εξαρτάται από τον εξατομικευμένο κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου του ασθενούς.

Σήμερα, η κατάλυση είναι μια ασφαλής και αποτελεσματική θεραπεία για τον κολπικό πτερυγισμό. Η διαδικασία έχει σχετικά χαμηλό κίνδυνο επιπλοκών, οι οποίες μπορεί να περιλαμβάνουν:

• Εγκεφαλικό επεισόδιο: Ο κίνδυνος εγκεφαλικού επεισοδίου κατά τη διάρκεια της κατάλυσης είναι χαμηλότερος του 1%.
• Πνευμονική εμβολή: Ο κίνδυνος πνευμονικής εμβολής, η οποία είναι η δημιουργία θρόμβων αίματος στους πνεύμονες, είναι επίσης χαμηλός, περίπου 0,5%.
• Βλάβη στην καρδιά: Ο κίνδυνος βλάβης στην καρδιά είναι επίσης χαμηλός, αλλά μπορεί να συμβεί, ειδικά σε ασθενείς με σοβαρά καρδιακά προβλήματα.

Η κατάλυση είναι μια επιλογή θεραπείας που μπορεί να συζητηθεί με τον καρδιολόγο σας εάν έχετε κολπικό πτερυγισμό.

Συμπέρασμα

Ο κολπικός πτερυγισμός είναι μια σοβαρή αρρυθμία που μπορεί να προκαλέσει συμπτώματα όπως αίσθημα παλμών, ζάλη, δύσπνοια και κόπωση. Η θεραπεία εξαρτάται από τα συμπτώματα και τον κίνδυνο επιπλοκών. Τα φάρμακα είναι η πρώτη επιλογή θεραπείας για τους περισσότερους ασθενείς αλλά η κατάλυση μπορεί να είναι μια εξαιρετικά αποτελεσματική επιλογή για ασθενείς που δεν ανταποκρίνονται καλά στα φάρμακα, έχουν υψηλό κίνδυνο επιπλοκών ή ήδη εγκατεστημένες επιπλοκές (καρδιακή ανεπάρκεια – ταχυμυοκαρδιοπάθεια) αλλά και ασθενείς των οποίων η ποιότητα ζωής αλλοιώνεται από τα επεισόδια πτερυγισμού.